مهسا پرتون/فارس امروزداوری رسیدگی به اختلافات طرفین یک قرارداد خارج از دادگاه توسط داور یا داوران منتخب است که می توان تعیین داور را به ثالث(شخصی غیر از طرفین قرارداد) هم سپرد.
نکات کاربردی در خصوص داوری:
۱) اولین و مهمترین رکن داوری استقلال و بی طرفی داور یا داوران انتخابی است ، چنین داوری عادلانه خواهد بود و این اطمینان را به طرفین قرارداد می دهد که دعوی و اختلاف آنها نزد مرجع صالحی مطرح می شود.
۲) نکته حائز اهمیت بعدی انتخاب داور یا داوران است عموماً در قراردادها به جهت عدم آگاهی طرفین از نهاد داوری اشخاصی را به عنوان داور انتخاب می کنند که اطلاعات و دانش کافی در خصوص قرارداد موضوع داوری و مسائل حقوقی مربوط به آن را ندارند و همین انتخاب اشتباه باعث اطاله حل اختلاف میان طرفین خواهد شد.
۳) چنانچه در یک قرارداد شرط ارجاع به داوری گنجانده شده باشد در صورت ایجاد هرگونه اختلاف طرفین ابتدا باید به داور یا داوران مراجعه نمایند در غیر این صورت اگر بدون مراجعه به داور بخواهند دعوای خویش را نزد دادگاه مطرح کنند دادگاه به دعوای آنها رسیدگی نخواهد کرد و اصطلاحاً قرار عدم استماع توسط دادگاه صادر می شود بنابراین وجود شرط داوری در قرارداد(یا شرط داوری به صورت قرارداد مستقل) مانع مراجعه طرفین به دادگاه و طرح دعوی در دادگاه است اما دو استثنا در این خصوص وجود دارد که در ماده ۴۸۱ قانون آیین دادرسی مدنی پیش بینی شده است:
الف) تراضی کتبی طرفین قرارداد به از بین رفتن داوری
ب) فوت یا حجر یکی از طرفین قراردادی که شرط داوری در آن پیش بینی شده است.
۴) طرفین قرارداد می توانند تمام یا فقط بخشی از اختلافات ناشی از قرارداد را به نهاد داوری جهت حل و فصل اختلاف واگذار کنند.
۵) شرط داوری می تواند ضمن قرارداد اصلی به عنوان یکی از بندهای قرارداد شرط شود و یا این که می تواند پس از انعقاد قرارداد به صورت قراردادی مستقل بین طرفین قرارداد اصلی منعقد شود.
۶) موضوعی که به داوری ارجاع می شود و نیز مدت داوری باید مشخص باشد. اگر مدت داوری در قرارداد مشخص نشده باشد، مطابق تبصره ماده ۴۸۴ قانون آیین دادرسی مدنی، مدت آن سه ماه خواهد بود بنابراین باید توجه داشت که مطابق ماده ۴۸۹ آیین دادرسی مدنی چنانچه رای داوری خارج از مهلت صادر و تسلیم شود از موارد ابطال رای داوری خواهد بود.
به دلیل اهمیت مطالب مرتبط با شرط داوری دیگر نکات مرتبط با شرط داوری در مقالات بعدی بررسی خواهد شد.
*وکیل پایه یک دادگستری
