سابقه و فلسفه وجودی داوری

چکیده ای از داوری در حقوق ایران را بخوانید.

گفتار اول – مبانی و فلسفه رجوع به داوری ؛

۱ – انتظارتحقق عدالت بهتر
۲ – جستجوی عدالت خارج از سیستم قضایی
۳ – دستیابی به راه حلی که طرفین بااختیار آن را بپذیرند
۴ – رفع اختلافات غیر حقوقی از این طریق
گفتار دوم – تعریف داوری ؛
داوری عبارت است از رفع اختلاف بین دوطرف دعوا درخارج از دادگاه به وسیله شخص یا اشخاص حقیقی یاحقوقی مورد قبول طرفین یا اشخاصی که از سوی دادگاه معرفی میشوند.
مشخصه بارز داوری این است که امر حاکمیتی نیست وطرفین دعوا بجای رجوع به دادگاه به یک مرکز خصوصی مراجعه میکنند. رای داور قطعی والزام آور است وهمچون رای دادگاه اجرا می شود.لازم به توضیح است که داوری تابع اصول آئین دادرسی مدنی است ولی تابع تشریفات نیست.
گفتار سوم – انواع داوری ؛
۱ – داوری داخلی ؛ تمام اجزا وعناصر داوری مشمول مقررات داخلی است که درحقوق ایران تابع قانون آیین دادرسی مدنی است.
۲ – داوری بین المللی ؛ دراین نوع داوری حداقل یک عنصر بین المللی در داوری دخالت دارد
۳- داوری خارجی ؛ که دراین نوع داوری، رای داور خارج از مقر داوری مورد درخواست اجرا قرار گرفته باشد(معیار جغرافیایی)
۴ – داوری موردی و سازمانی (ازحیث مرجع داوری رسیدگی کننده)
۵ – داوری مقید ومطلق(ازحیث تعیین داوران)
۶ – داوری اختیاری (قراردادی) و اجباری (قانونی)
گفتار چهارم – موافقت نامه داوری؛
به جز مواردی که داوری اجباری است درسایرموارد توافق طرفین درارجاع اختلاف به داوری را موافقت نامه داوری گویند که ممکن است به صورت قراردادمستقلی تحت عنوان قرارداد داوری باشدویا درقالب شرط ضمن عقدصورت بپذیرد.
گفتار پنجم – شرایط وممنوعیت های داوری ؛
نخست – شرایط مشترک موافقتنامه داوری عبارتند از:( الف) اهلیت طرفین ، (ب)قابلیت ارجاع اختلاف موضوع موافقت نامه به داوری
دوم – شرایط اختصاصی موافقت نامه داوری عبارتند از : (الف) مشخص نمودن موضوع داوری و شخص داور ، (ب)زمان انعقاد داوری
سوم – ممنوعیت های داوری به شرح ذیل میباشد:
الف ؛ ممنوعیت مطلق :
درمواد ۴۶۶ و۴۷۰ آئین دادرسی مدنی موارد ممنوعیت مطلق داوری به این شرح ذکر شده است. (۱) :افرادی که اهلیت قانونی ندارند ،( ۲) : افرادی که بموجب حکم قطعی دادگاه ازداوری محروم شده اند. (۳) : کلیه قضات وکارمندان اداری شاغل درمحاکم قضایی
ب ؛ ممنوعیت نسبی :
(۱ ) : اشخاص خارجی ، (۲ ) :وزرا و نمایندگان مجلس ،( ۳) :اشخاص ذینفع دردعوا
گفتار ششم – تعیین داور ومدت داوری ؛
(الف) : تعیین داور؛
انجام داوری مستلزم تعیین داور است،طرفین میتوانند داور یا داوران راپیش یاپس ازبروز اختلاف تعیین نمایندیا انتخاب داور را به شخص ثالث واگذار نمایند.طرفین درانتخاب داور باید مقررات مربوط به شرایط داوری را رعایت نمایند، همچنین گاهی اوقات داور از سوی دادگاه انتخاب می شودکه موارد تعیین داور از سوی دادگاه عبارتند از : (۱) توافق طرفین درارجاع امر تعیین داوربه دادگاه ، (۲) عدم توافق طرفین درتعیین داور ، (۳) عدم توافق طرفین در تعیین جانشین داوری که دراثنای داوری فوت شده است، (۴)تعیین جانشین داوری که ازسوی دادگاه معرفی شده و بعدا استعفا دهد یا دوبار متوالی از حضور در جلسه داوری امتناع ورزد یا از دادن رای خودداری کند، (۵) خودداری شخص ثالث از تعیین داور.
(ب) : مدت داوری ؛
مدت داوری باید مشخص شودومستلزم این است که ابتدای آن مشخص شود،ابتدای مدت داوری روزی است که داوران قبول داوری کرده و موضوع اختلاف،شرایط داوری ومشخصات طرفین به همه داوران ابلاغ شده باشد.درمواردی که طرفین به موجب قرارداد ملزم شده اند که درصورت اختلاف، به شخص معینی جهت داوری رجوع نمایند اگر مدت داوری تعیین نشده باشد، مدت آن سه ماه است.
گفتار هفتم – مسئولیت های داور ؛
داور در حقوق ایران دارای سه نوع مسئولیت است :
(۱) : مسئولیت انتظامی
(۲) : مسئولیت مدنی
(۳) : مسئولیت کیفری
گفتار هشتم – پایان داوری ؛
(۱) : توافق ؛ داوری همانطور که با توافق طرفین شکل میگیرد، با توافق طرفین نیز از بین می رود.
(۲) : فوت یاحجر یکی از طرفین ؛ فوت یا حجر هریک ازطرفین درصورتی موجب زوال داوری میشود که پیش از صدور رای داور باشد.
(۳) : شخص معین که به داوری تعیین شده است از انجام آن استنکاف ورزد یا امکان آن را نداشته باشد.
(۴) : صدور حکم مبنی بر بطلان رای داور
(۵) : عدم صدور رای در مدت داوری
(۶) : زوال دعوا
(۷) : انتفای موضوع داوری

*وکیل پایه یک دادگستری