برگزیدهفرهنگمنتخبویژه

شاگرد شیرازی استاد شجریان:موسیقی سنتی در قالب کنسرت به صحنه بیاید

«اولین کنسرت من در سن پنج سالگی در سال 1365 در جهاد دانشگاهی شیراز با مرکب خوانی زنده یاد استاد محمدرضا شجریان در دستگاه نوا بود.»

گفت و گو از:غلامرضا مالک زاده

این بخشی از سخنان «پوریا منتظر» هنرمند شیرازی است که همچنان در آستانه سن چهل و یک سالگی به آهنگسازی،خواندن تصنیف و پژوهش در زمینه موسیقی سنتی و اصیل ایرانی ادامه می‌دهد.
او با نشان دادن عکس‌هایی که با زنده یاد محمدرضا شجریان گرفته، خود را شاگرد این استاد موسیقی معرفی کرد.
این هنرمند در گفت و گو با فارس امروز ادامه داد:بیشتر از طریق گوش و شنیدن و تمرین شخصی به موسیقی سنتی مسلط شدم و از این نظر می‌توان گفت موسیقیدان خودساخته هستم.
پوریا منتظر که بیشترعمر حرفه ای و علائق خود را صرف موسیقی سنتی کرده معتقد است به این نوع موسیقی توجه زیادی نمی‌شود و در مقام مقایسه، از برگزاری کنسرت‌های موسیقی پاپ حمایت بیشتری می‌شود.
وی در عین حال گفت: مردم هم باید از آموزش‌های مربوط به موسیقی سنتی استقبال کنند.انتظار دارم که رسانه‌های گروهی هم به تبلیغ و گسترش موسیقی سنتی و اصیل کمک کنند.
نکته دیگری که این هنرمند شیرازی متولد سال 1360 گفت این بود که سختی آموزش‌ها در موسیقی سنتی،جوانان را از گرایش به این نوع موسیقی دور کرده است.


پوریا منتظر این را نیز گفت که موسیقی تلفیقی می‌تواند زمینه ساز علاقه بیشتر مردم به این هنر باشد. موسیقی تلفیقی یعنی استفاده از سبک‌های مختلف و سازهای گوناگون در زمینه اجرا و خوانندگی.
این هوادار پرو پا قرص موسیقی سنتی بیان کرد:حامیان مالی(اسپانسرها) حمایت از موسیقی سنتی را مخاطره آمیز می‌دانند و می‌گویند فروش ندارد و امکان برگشت سرمایه یا سودآوری در موسیقی سنتی وجود ندارد.
وی تاکنون آلبوم نداشته و آهنگ‌های خرابات مغان، خوشا شیراز،رندان، سرو و نرگس با اشعار حافظ را ساخته و اجرا کرده است.
دلیل نداشتن آلبوم را هزینه‌های سنگین اجرای موسیقی و کمبود امکانات ضبط و نبود حامی مالی عنوان کرد.
خوانندگی در سریال بازگشت به زعفرانیه، خواننده تصنیف نسیم نوروزی در برنامه بهار دلگشا که از سیمای جمهوری اسلامی مرکز فارس و شبکه شما در نوروز 1401 همزمان پخش شد، از کارهای دیگر پوریا منتظر است.
پوریا منتظر با تشکر از رویا فرهمند مدیر برنامه‌های خود گفت:پس از اولین اجرا که در سن پنج سالگی داشتم و سرپرست این کنسرت، زنده یاد مهندس پژمان فر به همراهی برادرم پیمان منتظر بود،اجراهایی تا چندین سال در ارگان های دولتی شیراز و شهرستان های فارس داشتم که شاید اجراهای من به 600 مورد هم برسد.

این هنرمند شیرازی در سال 75 در جشنواره تولیدات رادیویی و تلویزیونی مراکز شهرستان ها که در زیباکنار گیلان برگزارشد به عنوان بهترین خواننده نوجوان مقام نخست را کسب کرد.

از او پرسیدیم با توجه به فعالیت‌های هنری و ارزیابی‌ها چه امتیازی به خود می دهید که گفت: اظهار نظر در این مورد را به عهده مردم و صاحبنظران و اهل فن می‌گذارم.
این هنرمند درباره تاثیر ساز بر آواز اظهار داشت که چون نوازنده باید با گام صدای خواننده خود را هماهنگ کند، مسلما خواندن توام با ساز راحت تر می‌شود و در کل صدای خوب ساز و نوازنده حرفه ای،خواننده را به خواندن خوب تشویق می‌کنند و به وجد می آورند وتاثیر ساز بر آواز و به صورت متقابل پنجاه، پنجاه است.
با این پرسش، وارد مباحث تخصصی تر و تفاوت بین ترانه، سرود و تصنیف شدیم.
او معتقد است: یکی از لازمه های اجرای سرود، گروهی خواندن آن است و گاه تک خوان هم گریزی در آن می‌زند.سرود معمولا جنبه حماسی و ملی دارد و کمتر از سازهای سنتی برای اجرای آن استفاده و مسائل روز در سرود بیان می‌شود. برای اجرای سرود تلاش می‌شود از خوانندگان کم سن و سال استفاده شود چون جامعه هنری و هنرمندان پذیرای اجرای سرود نیستند.

از دیدگاه پوریا منتظر افرادی که سرود می‌خوانند دوره‌های خاص را نگذرانده اند و تشکل یافتن این افراد معمولا از طریق مساجد و مدارس انجام می‌شود و کلا به علوم آکادمیک موسیقی کاری ندارند.

این خواننده موسیقی سنتی درباره ترانه گفت: ترانه متشکل از خواننده، ترانه سُرا آهنگساز و تنظیم کننده است و مدت زمان آن معمولا کوتاه و 2 تا 3 دقیقه است. از نظر جایگاه از سرود بالاتر اما از تصنیف پایین تر است. ترانه از دیدگاه ادبی سختگیرانه، جایگاه ندارد. شعر ترانه گاهی محاوره ای است و سراینده مقید به رعایت اوزان عروضی و قافیه نیست.ترانه سُرا گاهی ملودی کار را هم می‌سازد و می‌دهد به یک خواننده تا اجرا کند.
او درباره تصنیف چنین گفت: در تصنیف تمام عوامل دست اندرکار از جمله خواننده، نوازنده،تنظیم کننده، مدیر استودیو و… همگی باید اطلاعات کافی از علم موسیقی داشته باشند و چیزی که تصنیف را از سرود و ترانه تفکیک می‌کند علم موسیقیایی است.یعنی تصنیف سازان حتما با موسیقی باید آشنایی کامل داشته باشند.ما تصنیف سازان معروفی داشتیم و داریم مانند استاد عارف شیدا، امیر جاهد، خانواده کامکار.
پرسیدیم به نظر می‌رسد موسیقی سنتی یا اصیل،شاد نیست؟ که این موسیقیدان سنتی پاسخ داد:بعضا اینطور نیست چون ما خوانندگان سنتی داریم که تصنیف‌های شاد اجرا کردند و می‌کنند،از اسطوره‌های این خوانندگان در هفت تا هشت دهه قبل و معاصر می‌توان به مرحوم محمدرضا شجریان اشاره کرد که تصنیف‌های شاد دارند و در مصاحبه‌ای که از استاد شجریان پخش شد ایشان گفت که اگر در آوازهای ما کمی غم و حزن شنیده می شود علتش وقایعی است که در طول تاریخ در کشور ما اتفاق افتاده و این وقایع عمدتا مصیبت بار بوده است.
پوریا منتظر ادامه داد: چند تصنیف استاد شجریان با نام‌های «آسمان عشق» شاد است و وقتی شما می شنوید حال و هوای رقص سماع به شما دست می‌دهد. نمونه دیگر تصنیف «چنان مستم» که با گوش کردن به آن حال انسان دگرگون می‌شود یا تصنیف «یاد ایام» که اوائل آن محزون است و بعد تبدیل به تصنیف شاد می‌شود.

یکی از گلایه‌های این هنرمند شیرازی این است که شرایط به گونه ای رقم خورده که هنرمندان شهرستانی حتما باید به تهران بروند تا برسرزبان ها بیفتند یا به اصطلاح پیشرفت کنند.

این هنرمند گفت: انگار اثر تلاش‌ها در شهرستان‌ها کم رنگ است و اگر صداها به تهران برسد صدای ناقوس حضور را به گوش همه می‌رساند.
پوریا منتظر هنرمند شیرازی بیان کرد: هرکجا هستم، باشم، موسیقی از آن من است. در شرایطی که مردم به آرامش بیشتر، پیوند با جهانیان و تلطیف روح نیاز دارند، موسیقی می‌تواند تاثیر زیادی در این زمینه‌ها داشته باشد.

ویدیویی قدیمی از اجرای پوریا منتظر در سن نوجوانی

اجرای پوریا منتظر در سیمای استانی مرکز فارس

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا